კონსტიტუციური მონარქია
კონსტიტუციური მონარქია — მონარქია, სოდეთ მონარქიშ ნძალანება გოხურგელიე კონსტიტუციათ. მონარქიშ ხეშულობაშ სამართლებური გოხურგუა შილებე მიკორსხილი რდას უმაღალაშ კანონეფს, თიჯგურეფს, მუჭომეფითიე კონსტიტუცია ვარდა სტატუტეფს, ვარდა შილებე პრეცენდენტულ გინოჭყვიდირუეფს, ნამუთ უმაღალაში სასამართალო ინსტანციეფს გიშმუღუ. კონსტიტუციური მონარქიაშ თარი შანი თინა რე, ნამდა მონარქიშ სტატუსი ხვალე ფორმალურ-იურიდიულო ვარინ, ფაქტობურო ხოლო რე გოხურგელი.
კლასიფიკაცია
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]კონსტიტუციური მონარქია ირთუ ჟირი სახეთ: დუალისტური დო ოპარლამენტე. ართისჷთ დო მაჟიასჷთ, მონარქი ხეშულობას პარლამენტიწჷკმა ირთუნს, მარა თი გოშხვეებათ ნამდა, დუალისტური მონარქიაშ ბორჯის მონარქის ნთელი ემაჸონაფალი ხეშულობა დუთმასკიდუ, მუჟამსჷთ ოპარლამენტე მონარქიაშ ბორჯის ემაჸონაფალ ხეშუუობას თარობა ახორციელენს, ნამუთ გამამინჯე რე პარლამენტიშ წოხოლე.
დუალისტური მონარქია
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]დუალისტურ მონარქიას მონარქიშ ხეშულობაშ გოხურგუაშ რჩქვანილობური იურიდიული საშუალება რე განჩინება, ნამდა მონარქიშ ნამთინ ზოჯუას ვაუღუ ნძალა, სოიშათ თენას ვადადასურენს გამამინჯე მინისტრი. თეწჷკმა ართო, მინისტრეფი გამამინჯეეფი ხვალე მონარქიშ წოხოლე რენა, მონარქი დუთმარინუანს დო გინმარინუანს თე მინისტრეფს. მართუაშ თეჯგუა ფორმაშ სახენწჷფოეფს, მონარქიშ ვალდვალირობა დაჸუნას პარლამენტის ოკანონდუმადვალე სფეროს უნარღელჸოფილიე პარლამენტიშ ნებათ - ბიუჯეტიშ ვოტირებათ.
ოპარლამენტე მონარქია
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]ოპარლამენტე მონარქიას ხეშულობა აკმოდირთუ უმენტაშობათ პარლამენტის დო გამამინჯე რე პარლამენტიშ წოხოლე (ქძ. პარლამენტარიზმი). თიშ უმიკუჯინუო, ნამდა პარლამენტიშე წუმორინაფილი მინისტრეფიშ დორინაფას ფორმალურო მონარქი ახორციელენს, მინისტრეფიშ მაღალ პოსტეფიშე მონწყუმა (გინორინაფა) შეულებუ პარლამენტის ოპარლამენტე ვანდობაშ ვოტუმეფით. მართუაშ თეჯგუა ფორმაშ სახენწჷფოეფს, მონარქის ძალამი ჭიჭე რეალური ხეშულობა ოსქიდუ, დო მონარქის უმენტაშო წჷმმარინაფალიშ ვარდა ოცერემონიე როლი უღუ. მონარქიშ ნამუთიჸინი კორნება, თიჯგურა კერძო კორნება ხოლო, ნამუთ ორხველჷ დჷმაშებელიშ მეჭყოლოფუას, ფაქტობურო ვეშილებე ეჸონაფილქჷ იჸუასჷნ, თუ თე ოკითხი პარლამენტის ვანდობას იჭანუანს. ასეიანი მონარქიეფიშ დიდი ნორთი კონსტიტუციურიე. ევროპაშ მონარქიულ სახენწჷფოეფს მონარქეფიშ პოლიტიკური ნძალაუფლება სიმბოლური ხასიათიშიე. იურიდიულო, კანკალეშა მონარქის თიჯგურა ფუნქციეფი დუთმასკიდუ, ნამუთ შანულამიე გალენი პოლიტიკაშ კუნთხუთ, დო ხოლო სახენწჷფოშ დინოხოლენი პოლიტიკაშ კუნთხუს, თიჯგურა კრიზისულ დო კომფლიქტურ მომენტეფს, მუჭომითიე: კანონეფიშ საბოლოოე დადასურება, ჩინოსანეფიშ დორინაფა დო გინორინაფა, ლჷმაშ გჷმოცხადაფა, შვიდობაშ აპიჯალა, — მარა არძა თე ფუნქციაშ ეჸონაფა მონარქის, კათაშ ნებაშ თანხმობუათ ვეშულებუ, ნამუშ წჷმმარინაფალით პარლამენტიე. მონარქი „მაფენს, მარა ვამართუნს“; მონარქი წჷმარინუანს მუშ სახენწჷფოს, რე თე სახენწჷფოშ სიმბოლო.
კონსტიტუციური მონარქია მოსოფელს
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
დუალისტური მონარქიეფიშ მაგალითეფი: ქუვეითი, არაბთასკფნჯდნჯსნჯფსნდკსკფწსლფწსდსფს ლუქსემბურგი, ლიხტენშტაინი, მონაკო, იორდანია, მაროკო.
ოპარლამენტე მონარქიეფი: გოართოიანაფილი ომაფე, ნიდერლანდეფი, ბელგია, დანია, ნორვეგია, შვედეთი, ესპანეთი, ანდორა, იაპონია, კამბოჯა, ტაილანდი, ბჰუტანი, ლესოთო, კანადა, ავსტრალია, ახალი ზელანდია, პაპუა-ახალი გვინეა, ტონგა, სოლომონიშ კოკეფი, გრენადა, იამაიკა, სენტ-ვინსენტი დო გრენადინეფი, სენტ-კიტსი დო ნევისი, სენტ-ლუსია.