ქუვეითი
| ქუვეითიშ სახენწჷფო دولة الكويت Dawlat al Kuwayt ქუვეითი |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| დევიზი: الله، الوطن، الأمير Allāh, al-Waṭan, al-Amir „ალაჰი, ერი, ამირა“ |
||||||
| ჰიმნი: არაბ. ٱلنَّشِيد ٱلْوَطَنِيّ Al-Nashīd al-Waṭanī „ერუანული ჰიმნი“ |
||||||
 |
||||||
| ნანანოღა (დო უკაბეტაში ნოღა) | ელ-ქუვეითი / | |||||
| ოფიციალური ნინა(ეფი) | არაბული[1] | |||||
| რელიგია |
|
|||||
| თარობა | უნიტარული გვერდო კონსტიტუციური მონარქია[2] | |||||
| - | ამირა | მიშალ ალ-აჰმედ ალ-ჯაბერ ალ-საბაჰი | ||||
| - | მონძე მაფასქირი | საბაჰ ალ-ხალიდ ალ-საბაჰი | ||||
| - | პრემიერ-მინისტრი | აჰმედ ალ-აბდულა ალ-საბაჰი | ||||
| ფართობი | ||||||
| - | გვალო | 17,818 კმ2 (152-ა) | ||||
| მახორობა | ||||||
| - | 2025 ფასებათ | 4,985,716[3][4] (128-ო) | ||||
| - | მეჭედალა | 200.2 ად/კმ2 (62-ა) | ||||
| ედპ (ჸუპ) | 2024 ფასებათ | |||||
| - | გვალო |  $249.3 მილიარდი[5] (67-ა) |
||||
| - | ართ მახორუშე | $49,736 (39-ა) |
||||
| აგი (2023) |  0.852 (მაღალი) (52-ა) |
|||||
| ვალუტა | ქუვეითური დინარი (KWD) |
|||||
| ბორჯიშ ორტყაფუ | UTC+3 | |||||
| - | ზარხულიშ (DST) | UTC+3 (UTC) | ||||
| ქიანაშ კოდი | KW | |||||
| Internet TLD | .kw | |||||
| ოტელეფონე კოდი | +965 | |||||
ქუვეითი (არაბ. ٱلْكُوَيْت ɪl‿ɪkweːt ვარ-და lɪkweːt; ოფიციალურო ქუვეითიშ სახენწჷფო (არაბ. دَوْلَة ٱلْكُوَيْت, ⓘ) — სახენწჷფო ბჟადალ აზიას დო გეოპოლიტიკური რეგიონს, ნამუთ ჩინებული რე მუჭოთ არხო ბჟაეიოლი. იდვალუაფუ არაბეთიშ ჩქონიშ ოორუე მუხურს სპარსეთიშ ჸუჯიშ დუდს, სოდე ოორუეშე უხურგანს ერაყი დო ობჟათეშე — საუდიშ არაბეთი.[6] ქიანაშ წყარპიჯიშ ღოზიშ სიგჷნძა მეხოლაფირო 500 კმ ( 311 მილი) რე, თაშნეშე ქუვეითის ოზუღე ხურგი უღჷ ირანწკჷმა სპარსეთიშ ჸუჯიშით.[7] ქუვეითი რე ნოღა-სახენწჷფო,[8] სოდე ქიანაშ მახორობაშ უმენტაშობა ოხორანს ნანანოღა დო უკაბეტაში ნოღა ელ-ქუვეითიშ აგლომერაციას.[9] 2024 წანაშ დგომარობათ, ქუვეითიშ მახორობა აკმადგინანს 4.82 მილიონ ადამიერს, თინეფშე 1.53 მილიონი რე ქუვეითიშ მენმოღალე, მუჟანსჷ 3.29 მილიონი — 100-შე უმოსი შხვა ქიანაშ მენმოღალე რე.[10] ქუვეითი მოსოფელს მასუმა აბანს იკენს შხვაშ თური მენმოღალეეფიშ მუდანობათ მუნეფიშ მახორობაშ პროცენტული ელაზჷმაფათ, სოდე მახორობაშ ედომუშამი მუდანობაშე ქიანაშ მენმოღალეეფი რენა 30%-შე მერკე.[11]
თეხანური ქუვეითიშ ტერიტორია ადამიერეფით დოხორელი რდჷ დიო ხოლო ჯვეში ბორჯიშე, კერზოთ თიში სტრატეგიული დვალაუშ გეშა სპარსეთიშ ჸუჯიშ დუდს, წყარმალურეფი ტიგროსიშ დო ევფრატიშ ინოკათაფუშ გოხოლუას. XVIII ოშწანურაშ დაჭყაფუს, ასეიანი ქუვეითიშ ტერიტორია ბანი ხალიდიშ კლანიშ გამაგალაშ გიმე რდჷ; უკული ტერიტორია ჩინებული რდჷ მუჭოთ ქუვეითიშ საშეიხო დო 1899 წანას — ბრიტანეთიშ პროტექტორატი. 1938 წანას, ნაფთობიშ ოზირუეფიშ მეგორუაშახ, ასეიანი ქუვეითიშ ტერიტორიას რეგიონალური ოვაჭრე ონიშოლი რდჷ.[12][13] გოართოიანაფილი ომაფეწკჷმა პროტექტორატიშ აპიჯალეფქ 1961 წანაშ მანგის გეთუ, მუჟანსჷთ ქუვეითიქ ოფიციალურო ზოხორინელი სახენწჷფოთ გჷნირთუნ.
1946 წანაშე 1982 წანაშახ, ქუვეითის მასშტაბური მოდერნიზაცია მიშჷ, ნამუთ თარო ნაფთობიშ მოპალუაშე მენაღებუ მიშნაველს გერსხუდჷ. 1980-იან წანეფს ქუვეითი გეოპოლიტიკური ვაასტაბილურალაშ დო საფონდო ბირჟაშ ეშანთხაფაშ უკული ეკონომიკური კრიზისის რდჷ. ირან-ერაყიშ ლჷმაშ მალობაშის, ქუვეითიშით ერაყიშა ფინანსური ალარჷნაშ შედეგო, ქუვეითის პრო-ირანული გენთხაფეფქ მოხვადჷ. 1990 წანას, ნაფთობიშ მოპალუაწკჷმა მერსხილი დებეფიშ უკული, ქუვეითიშ სახენწჷფოს ერაყიქ გემნაკათჷ, მარიონეტული რეჟიმი ქუდარჷნუ დო უკული სადამ ჰუსეინიშ დუდალათ ერაყიქ ანექსია იქჷ. ქუვეითიშ ერაყიშე ოკუპაციაქ 1991 წანაშ 26 ფურთუთას გეთჷ, თიშ უკული, მუთ ააშ-შ დო საუდიშ არაბეთიშ დუდელი ერეფოშქაშე კოალიციაქ ერაყიშ ნძალეფი ქიანაშე გეგშარაჸუ სპარსეთიშ ჸუჯიშ ლჷმაშ მალობაშის.[14]
სპარსეთიშ ჸუჯიშ შხვა არაბული ქიანეფიშ მოგვენო, ქუვეითი რე საამირო; ამირა რე სახენწჷფოშ მადუდე, გამაგე ფანია ალ საბაჰი ქიანაშ პოლიტიკურ სისტემას დომინირენს. ქუვეითიშ ოფიციალური სახენწფო რელიგია რე ისლამი, კერზოთ სუნიტური ისლამიშ მალიქიტეფიშ სკოლა. ქუვეითი რე მაღალმიშნაველამი ეკონომიკა, ნამუსთ მოსოფელს მაამშვა უკაბეტაში ნაფთობიშ ოზირუე უღჷნ. ქუვეითი მერჩქინელი რე პიონერო რეგიონს ხელუანობას დო პოპულარულ კულტურას დო შხირას მიშინუანა მუჭოთ „სპარსეთიშ ჸუჯიშ ჰოლივუდი“; ქიანაქ გაჭყჷ თეხანური ხელუანობაშ ჯვეშობური ყარაფი არაბეთიშ ჩქონს დო ჩინებული რე რეგიონიშ მაჸვენჯი ხანტუეფით.[15][16] ქუვეითური პოპულარული კულტურაშ თეატრი, რადიო, მუსიკა დო სატელევიზიო სერიალეფი სპარსეთიშ ჸუჯიშ არაბული ქიანეფიშ წოროხანდაშ სხუნუშ მეძობელ ქიანეფშა რე ექსპორტირებული. ქუვეითი თე ეკონია ორგანიზაციაშ ართ-ართი დჷმარსხუაფალი რე, თაშნეშე ოკათუ გეჸვენჯი ერეფოშქაშე ორგანიზაციეფს: გოერო, არაბული ქიანეფიშ ლიგა დო OPEC.
ეტიმოლოგია
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]ჯოხოდვალა „ქუვეითი“ მოურს ქუვეითური არაბული ზიტყვაშ არაბ. كوت (Kut ვარ-და Kout) დაკუნტარებული ფორმაშე, ნამუთ შანენს „წყარპიჯწკჷმა აკოგაფილი ჯიხას“.[17] 1961 წანაშე ქიანაშ ოფიციალური ჯოხოდვალა რე „ქუვეითიშ სახენწჷფო“.
მონძალა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
ელ-ქუვეითი (პარლამენტი, აკოცჷმილი ერუანული მუზეუმი, ტარეკ რაჯაბიშ მუზეუმი), ალ-ჯაჰრა (რედ ფორტი, რჩქინელი რე 1920 წანაშ ეშაკილუაშ გეშა).
ლიტერატურა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ქორთული სხუნუეფიშ ენციკლოპედია, ტ. 10, ხს. 567-568, ქართი, 1986 წანა.
რესურსეფი ინტერნეტის
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
- Kuwait Information Portal Archived 2013-12-13 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- Kuwait Social Networking Archived 2013-01-17 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- Kuwait Free Classifieds and Business Directory Archived 2013-01-17 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- Country Profile
სქოლიო
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ↑ Kuwait's Constitution of 1962, Reinstated in 1992. კითხირიშ თარიღი: 31 August 2020.
- ↑ Article 4 of Kuwait's Constitution of 1962, Reinstated in 1992. კითხირიშ თარიღი: 29 October 2023.
- ↑ Kuwait Population (2025) - Worldometer.
- ↑ Kuwait. The World Factbook. Central Intelligence Agency. კითხირიშ თარიღი: 8 February 2024.
- ↑ Report for Selected Countries and Subjects: October 2024. International Monetary Fund.
- ↑ Kuwait. Central Intelligence Agency (10 April 2015). კითხირიშ თარიღი: 24 January 2021.
- ↑ Coastline - The World Factbook. კითხირიშ თარიღი: 2 April 2021.
- ↑ El-Katiri, Laura, Bassam Fattouh and Paul Segal. 2011 Anatomy of an oil-based welfare state: rent distribution in Kuwait. Kuwait City: Kuwait Programme on Development, Governance and Globalisation in the Gulf States
- ↑ “The World's Cities in 2018. Data Booklet“. კითხირიშ თარიღი: 29 March 2021.
- ↑ Jabr, Ahmad (2024-02-22). Expats still make up two thirds of population as some communities grow (en). კითხირიშ თარიღი: 2024-02-25.
- ↑ UN_MigrantStockTotal_2019
- ↑ Woertz, Eckart (2018). "Wise cities" in the Mediterranean? : challenges of urban sustainability. Barcelona: Barcelona Centre for International Affairs. ISBN 978-84-92511-57-0. OCLC 1117436298.
- ↑ (2015) „Contributors“. Comparative Studies of South Asia, Africa and the Middle East 35 (2): ხს. 382–384. DOI:10.1215/1089201x-3139815. ISSN 1089-201X.
- ↑ "OPEC pressures Kuwait to moderate quota demand", New Straits Times, 7 June 1989
- ↑ Kuwait's theater culture is still thriving. Here's why (en). კითხირიშ თარიღი: 2024-09-08.
- ↑ Culture (en-gb). კითხირიშ თარიღი: 2024-09-08.
- ↑ (1997) The A to Z of the Gulf Arab States. Scarecrow Press, ხს. 167. ISBN 978-1-4617-3190-0.
| |||||
,_Flag_of_Syria_(1980%E2%80%932024).svg){kind=small}
|
ათე სტატია მერკე რე. თქვა შეგილებუნა ქიმეხვარათ ვიკიპედიას დო გაგშათინათ დო გახვეიანათინ. |