ლიხტენშტაინი

ლიხტენშტაინიშ სათარო გერმ. Fürstentum Liechtenstein ლიხტენშტაინი
შილა
დევიზი: „Für Gott, Fürst und Vaterland” „ღორონთიშო, თარიშო დო ოდაბადეშო”
ჰიმნი:
ლიხტენშტაინიშ ორენი
ნანანოღა		ვადუცი 47.15,9.5547°09′ ოორ. გ. 9°33′ ელ. გ.
უკაბეტაში ნოღა		შაანი
ოფიციალური ნინა(ეფი)		გერმანული
რელიგია		79.4 % ქირსიანობა 69.6 % კათოლიციზმი (ოფიციალური) 9.8 % შხვა ქირსიანეფი 9.6 % ვა რელიგიური 6.0 % ისლამი 5.0 % შხვა
თარობა		უნიტარულ საპარლამენტო გვერდო-კონსტიტუციურ მონარქია ბონ დემოკრატიაშ ელემენტეფით
-	მონარქი	ჰანს-ადამ II
-	რეგენტი	ალოიზი
-	პრემიერ-მინისტრი	ბრიგიტა ჰაასი
ფართობი
-	გვალო	160.50 კმ2 (190-ა)
-	წყარი (%)	2.7
მახორობა
-	2023 ფასებათ	41,232 (189-ა)
-	მეჭედალა	249 ად/კმ2 (56-ა)
ედპ (ჸუპ)		2024 ფასებათ
-	გვალო	$7.172 მილიარდი (169-ა)
-	ართ მახორუშე	$210,600
აგი (2023)		0.938 (17-ო)
ვალუტა		შვეიცარიული ფრანკი (CHF)
ბორჯიშ ორტყაფუ		UTC+1
-	ზარხულიშ (DST)	UTC+2 (UTC)
ქიანაშ კოდი		LI
Internet TLD		.li
ოტელეფონე კოდი		+423

ლიხტენშტაინი (გერმ. Liechtenstein^ⓘ [ˈlɪçtn̩ʃtaɪn]); ალემან-გერმ. Liachtaschta; ოფიციალურ ჯოხოდვალა — ლიხტენშტაინიშ სათარო (გერმ. Fürstentum Liechtenstein^ⓘ [ˈfʏʁstn̩tuːm ˈlɪçtn̩ˌʃtaɪ̯n]) — ჟირფათ ზუღაშ კარშა გიშალიშ უღვენ გერმანულნინამ ჯუკუ სახენწჷფო ცენტრალურ ევროპულ ალპეფს, ნამუსჷთ ბჟაეიოლშე დო ოორუე-ბჟაეიოლშე უხურგანს ავსტრია, ოორუე-ბჟადალშე, ბჟადალშე დო ობჟათეშე — შვეიცარია. ლიხტენშტაინი რე გვერდო-კონსტიტუციურ მონარქია, ნამუსჷთ დუდენს ლიხტენშატინიშ თარი ლიხტენშტაინეფიშ დინასტიაშე, ასეიან მონარქ რე ჰანს-ადამ II. სახენწჷფო რე ევროპაშ მაანთხა სახენწჷფო ფართობიშ მეჯინათ, ნამუშ ტერიტორია 160 კმ²-შე ონდეთ უმოსის აკმადგინსჷნ, მახორობა — 40 023 ადამიერ. ლიხტენშტაინ რე მოსოფელიშ არძაშე უჭიჭაშ ქიანა, ნამუთ ჟირ ქიანას უხურგანსჷნ დო ართ-ართ რე თი აკაკა ქიანეფს შქას, ნამუეფსჷთ ვალ ვაუღჷნან.

ლიხტენშტეინ 11 მუნიციპალიტეტო ირთჷ. ქიანაშ ნანანოღა რე ვადუცი, უკაბეტაშ მუნიციპალიტეტ — შაანი. გოეროშ, ევროპაშ დუდიშულ ვაჭუაშ ასოციაციაშ დო ევროპაშ სხუნუშ მაკათური რე. ვა რე ევროპაშ რსხუშ მაკათური სახენწჷფო, მარა ოკათჷ მუჭოთ შენგენიშ ზონასჷნ, თეშ ევროპაშ ეკონომიკურ ზონას. ქიანას უღჷ საბაჟო დო სავალუტო რსხუ შვეიცარიაწკჷმა, შვეიცარიული ფრანკიშ გჷმორინაფათ. პოლიტიკურო, 2003 წანას მანჯებულჷ საკონსტიტუციო რეფერენდუმქ მონარქის უმოსი მეტ ხემანჭუობეფ მეჩჷ, თიშ უკულ, მუთ თიქ რეფერენდუმიშ აკორცუაფაშ შვანს ქიანაშ დოტებათ დირცქინჷნ. თე ხემანჭუოფეფშა მიშმურს თარობაშ გინორინაფაშ, მოსამართალეფიშ დორინაფაშ დო კანონდვალაუშა ვეტო გედვალაშ ნება.

ეკონომიკურო, ლიხტენშტეინს ართ შურ მახორუშა ართ-ართ არძაშე მაღალ ედპ უღჷ მოსოფელს, ჸიდირიშ უნარიშ პარიტეტიშ გოთოლწონუათ. ქიანას უღჷ ჸონიერ ფინანსურ სექტორი, ნამუშ ცენტრ ვადუცის რე. ქიანა ნამდგარდია ბორჯის მილიარდერეფიშ ოგინაგაფუე ხვაშიათ რდჷ ჩინებული, ნამუქჷთ 2008 წანას ოგინოგაფუე სკანდალით გეთჷ, მარა თიშ უკულ სათაროქ შანულამო გიახანდჷ თე რეპუტაციაშ ჩათხინაფალო. ლიხტენშტეინი, ნამუთ ალპურ ქიანა რენ, გვალამი რე, ნამუსჷთ ქიანას ზოთონჯიშ სპორტულ მეკონაჭაფო გჷნმართინუანს.

ეტიმოლოგია

• ოფიციალური — ლიხტენშტაინიშ ოთარე.
• ოდაბადური — Liechtenstein; Furstentum Liechtenstein.
• ეტიმოლოგია. ჯოხოდვალა შანენს ქექე ქუას დო გიადჷ ლიხტენშტაინიშ დინასტიაშ მეჯინათ, ნამუეფქჷთ მიძინეს დო აკაშქვეს შელენბერგიშ დო ვადუციშ ოგრაფეეფიშ ტერიტორიეფინ.

ლიხტენშტაინი

გეოგრაფია

ლიხტენშტაინიშ ოთარე სუვერენულ ქიანა რე. იდვალუაფუ ავსტრია დო შვეიცარიაშ ოშქაშეთ, წყარმალუ რაინიშ პიჯის. ლიხტენშტაინიშ ნანანოღა რე ვადუცი, უდიდაში ნოღა — შაანი. ქიანას ვა უღჷ ზუღაშა გჷშალი, თეწკჷმა, ლიხტენშტაინი ჟირჲ ქიანაშე ართ-ართი რე, ნამუსჷთ ვანძღჷ ნამთინი ოზუღე ქიანანჲ. ლიხტენშტაინი ჯუკუ სახენწჷფო რე დო მუში ფართობი რე 160,48 კვ. კმ. სანძღოეფიშ სიგინძა რე 76,6 კმ. ტერიტორიაშა მიშმურს მუჭოთ რზენი, თეშ - ალპეფი. არძაშე უმაღალაშ გვალა რე გრაუშპიცი — 2599 მ. ქიანას რე ჟირი წყარმალუ — რაინი დო ზამინა. ქიანაშ მაქსიმალური სიგინძა რე 24,56 კმ, სიგანა — 12,36 კმ. ქიანას რე ხვალე ართი ტობა გამპრინერ ზეელე (გერმ. das Gampriner Seele), ნამუქუთ 1927 წანას წყარმალუ რაინიშ ედიდაფაშ უკული აკიქიმინჷნჲ.

სახენწჷფო

ლიხტენშტაინს კონსტიტუციური მონარქია რე, მუთ გერსხუაფილი რე დემოკრატიულ პარლამენტიშა. ოფიციალური ნინა რე გერმანული, ვალუტა — შვეიცარიული ფრანკი. 1989 წანაშე სახენწჷფოშ მადუდე რე პატჷნი Hans Adam II. სახენწჷფო საქვარეფს 2004 წანაშე დუდენს მონძე პრინცი Alois von und zu Liechtenstein. კანონიშდუმადვალუ ორგანო რე ართპალატამი ლიხტენშტაინიშ ლანდტაგი, აკმოდირთუ 25 მაკათურშე, ნამუსჷთ გიშმაგორუნს კათა 4 წანაშე ართშა. სასამართო ხეშუულობას რე 5 მოსამართე. 1868 წანაშე ქიანას ვა ჸუნს ჯარი. ქიანაშ დინოხოლენჲ უშქურანჯალას პოლიცია თხილანს. ლიხტენშტაინიშ საელჩო რე ვენას, ბერნის, ბერლინს, ბრიუსელს, სტრასბურგის, ვაშინგტონს დო ნიუ-იორკის (გოართოიანაფილი ერეფიშ ორგანიზაცია). ადმინისტრაციულო ირთუ 2 ისტორიულ რეგიონო — ობერლანდი (ცენტრი ვადუცი) დო უნტერლანდი (ცენტრი შელენბერგი). თეშ მოხ, ქიანა 11 ოეპისკოპოსეთ ირთუ.

დემოგრაფია

ქიანას ოხორანს 35,365 კოჩი. რელიგია რე კათოლიციზმი, ნანანოღა — ვადუცი.

ეკონომიკა

ლიხტენშტაინიშ ჭიჭე ფართობიშ დო ღარჷბი რესურსეფიშ უმკუჯინუო, ეკონომიკაშ დონე გვალო მაღალი რე. ქიანას მახორუეფიშე უმოსი კომპანიეფი რე. ქიანას ირ წანას 1.786 მილიარდი ააშ დოლარიშ ღირებაშ პროდუქცია იწარმებუ დო ოშქაშეთ 25 000 დოლარი მოურს ართ შურ მახორუშე. ინდუსტრიულ სექტორს ჩინებული ფირმეფი რე Hilti (ობურღალი ტექნიკა); Ivoclar Vivadent (სტომატოლოგიური ტექნიკა); Hoval (გოტჷბაფაშ დო ვენტილაციაშ სისტემეფი); Ospelt-Gruppe დო Halicona (ოჭკომალი პროდუქტეფი); Neutrik (ელექტროტექნიკა).

მონძალა

• ოფოსტე მარკეფიშ მუზეუმი, ოთარეშ ჯიხაზურგა (XVI ოშწ.).
• XIV ოშწანურაშ ოხვამე.

რესურსეფი ინტერნეტის

• The Principality of Liechtenstein
• The Princely House of Liechtenstein Archived 2019-08-16 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
• Statistics Liechtenstein გერმანულო
• Parliament
• Tourism Liechtenstein
• National Art Museum of Liechtenstein