დინორეშა გინულა

ყარაბაღიშ ლჷმა

ვიკიპედიაშე
ყარაბაღიშ ლჷმა
ყარაბაღიშ კონფლიქტიშ ნორთი

ჟიშე გიმე სათიშ ისინდიშჸურე: აზერბაიჯანული ჯიშთამტრანსპორტიორიშ ნოსქილედეფი, აზერბაიჯანარი ლტოლვილეფი, სომეხური T-72-იშ მემორიალი ასკერანის, გვალამ ყარაბაღიშ ჯარიშკოჩეფი წვართუაშ ბორჯის.
თარიღი 20 ფურთუთა 1988 - 16 მესი 1994
ორენი გვალამი ყარაბაღი
შედეგი სომხეთიშ გომორჯგუალა
ტერიტორიული
თირუეფი
გვალამი ყარაბაღი დე ფაქტო ზოხორინელო გჷნმირთუ. სომეხეფქ აზერბაიჯანიშ ტერიტორიაშ 20%-იშ ოკუპაცია ქოქიმინეს.
კუნთხუეფი
გვალამი ყარაბაღიშ რესპუბლიკა
სომხეთი

ალურედჷ:
ზსწ-იშ შილა ზსწ დაქირებული მალიმორეფი

აზერბაიჯანი

ალურდეს:
ავღანეთიშ შილა ავღანერი მოჯაჰიდეფი[1]
ჩეჩნეთიშ რესპუბლიკა იჩქერიაშ შილა ჩეჩენეფი შამილ ბასაევიშ დუდალათ
ზსწ-იშ შილა ზსწ დაქირებული მალიმორეფი

მადუდეეფი
სამველ ბაბაიანი
მონტე მელკონიანი
ჰემაიაგ ჰაროიანი
ვაზგენ სარგსიანი
არკადი ტერ-ტატევოსიანი
ანატოლი ზინევიჩი
ისგანდარ ჰამიდოვი
სურატ ჰუსეინოვი
რაჰიმ გაზიევი
შამილ ბასაევი[2]
ავღანეთიშ შილა გულბედინ ხეკმატიარი[1]
ნძალეფი
1=20,000 (გვალამ ყარაბაღიშ ნძალეფი, თინეფს შქას 8,000 სომხეთშე)
20,000 (სომხეთიშ ნძალეფი)[3]
42,000 (36,000 ოსქირონე, 1,600 ოჰავე ნძალეფი) [3]

1,500–2,500 ავღანერი დო ჩეჩენი მალიმორეფი

ნოდინაფეფი
ღურელი:
4,592[4]
ჭკირილი: დოხოლაფირო: 25,000
დინაფილი:
196
ღურელი:
25,000[5]-30,000[4]
ჭკირილი:
60,000

დინაფილი:
4,210

ყარაბაღიშ ლჷმა (ყარაბაღიშ კონფლიქტი) (სომეხ. Արցախյան գոյամարտ; აზერ. Qarabağ müharibəsi) (1991—1994) — ოურდუმე კონფლიქტი სომეხურ დო აზერბაიჯანულ აკოანჯარაფილ აკნაშაყარეფს შქას გვალამ ყარაბაღიშ რეგიონშა კონტროლიშ დამყარებელო.

ჩხუპიქ ყარაბაღიშო დიო ხოლო XX ოშწანურაშ დაჭყაფუს დიჭყჷ, ნამუქჷთ თიმ ბორჯის აზერბაიჯანიშ გომორძგუალათ დო რეგიონშა კონტროლიშ დოწესაფათ გეთუ.

1921 წანას რუსეთიქ კავკაციაშ სუმხოლო სახენწჷფოო: სომხეთიშ დემოკრატიული რესპუბლიკა, აზერბაიჯანიშ დემოკრატიული რესპუბლიკა დო საქორთუოშ დემოკრატიული რესპუბლიკა გეჭოფუ. სხუნუეფიშ რსხუშ აკოქიმინუაშ უკულ, ყარაბაღი სომხეთიშ სსრ-ს გეგნაჩჷ, მუსჷთ დიდ საპროტესტო ყარაფიქ მაჸუნ აზერბაიჯანს, ერევანს - კინ სხუნუეფიშ ოკუპაციაშ სააწმარენჯო აჯანყება მიშჷ. თე ფაქტორეფიშ გიწოლორაფათ, 1921 წანას გვალამ ყარაბაღიქ აზერბაიჯანს გეგნაჩჷ. 1923 წანას ტერიტორია გვალამ ყარაბაღიშ ავტონომიურ რეგიონო გეგნირთჷ დო აზერბაიჯანიშ სსრ-შა გენშართჷ. თიმ ბორჯიშო, ყარაბაღიშ მახორობაშ 94%-ს სომეხი ერუანობაშ მახორობას აკმადგინანდჷ. ავტონომიურ რეგიონიშ ნანანოღა შუშაშე ხანკენდიშა გეგნიღეს, ნამუსჷთ სომეხური კუნთხუ სტეფანაკერტის უძახუნ.

  1. 1.0 1.1 Taarnby, Michael. "The Mujaheddin in Nagorno-Karabakh: A Case Study in the Evolution of Global Jihad." Real Institute Elcano. 5 September 2008.
  2. Griffin, Nicholas (2004). Caucasus: A Journey to the Land Between Christianity and Islam. Chicago: University of Chicago Press, 185–186 ხს.. ISBN 0-226-30859-6. 
  3. 3.0 3.1 Levon Chorbajian, Patrick Donabédian, Claude Mutafian The Caucasian knot: the history & geopolitics of Nagorno-Karabagh. Zed Books, 1994, p. 14. ISBN 978-1-85649-288-1.
  4. 4.0 4.1 (რუს.) Melik-Shahnazarov, Arsen. Нагорный Карабах: факты против лжи.
  5. "Winds of Change in Nagorno Karabakh ." Euronews. 28 გერგობათუთა 2009.