ეკვატორული გვინეა

ვიკიპედიაშე
ეკვატორული გვინეაშ რესპუბლიკა
ესპ. República de Guinea Ecuatorial
ფრანგ. République de la Guinée Équatoriale
პორტ. República da Guiné Equatorial
ეკვატორული გვინეა
ეკვატორული გვინეაშ
დევიზი: Unidad, Paz, Justicia („ართობა, თინჩალა, სამართალიანობა“)
ჰიმნი: Caminemos pisando las sendas
ეკვატორული გვინეაშ ორენი
ნანანოღა
(დო უკაბეტაში ნოღა)
მალაბო

3°21′ ოორ. გ. 8°40′ ელ. გ. / 

ოფიციალური ნინა(ეფი) ესპანური, ფრანგული, პორტუგალიური
თარობა საპრეზიდენტო რესპუბლიკა
 -  პრეზიდენტი თეოდორო ობიანგ ნგემა მბასოგო
 -  პრემიერ-მინისტრი იგნასიო მილამ ტანგი
ფართობი
 -  გვალო 28,051 კმ2 (144-ა)
 -  წყარი (%) მორჩილი
მახორობა
 -  2013 ფასებათ 704 001[1] (166-ა)
 -  მეჭედალა 25,14 ად/კმ2 
აგი (2013) 0,554 (ოშქაშე) (136-ა)
ვალუტა სფა ფრანკი (XAF)
ბორჯიშ ორტყაფუ WAT (UTC+1)
ქიანაშ კოდი GNQ
Internet TLD .gq
ოტელეფონე კოდი +240

ეკვატორული გვინეა, ედომუშამი ოფიციალური ჯოხოდვალა — ეკვატორული გვინეაშ რესპუბლიკა (ესპ. República de Guinea Ecuatorial; ფრანგ. République de Guinée Équatoriale) - ქიანა ცენტრალურ აფრიკას. 28,000 კვ. კმ. ფართობით რე აფრიკაშ ართ-ართი არძოშე მორჩილი ქიანა. ქიანაშ მახორობა აკმადგინანს 704 001 ადამიერს. ქიანა უხურგანს კამერუნს დო გაბონს. ქიანას ომძღჷ გვინეაშ საროტი.

ეკვატორული გვინეა აკმოდირთუ მატერიკულ (რიო-მუნი — 26 ვთშ. კმ²) დო კოკაშური (ბიოკო — 2 ვთშ. კმ², კორისკო, ანობონი დო შხვა კოკეფშე.) ნორთეფშე. ქიანაშ ნანანოღა — ნ. მალაბო, ნამუთ იდვალუაფუ კოკი ბიოკოს.

ორთაშობური პირობეფი[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

ეკვატორული გვინეაშ მატერიკული ნორთი — რიო-მუნი — წჷმარინუანს 600—900 მეტრიან ლაკადას, ატლანტიშ ოკიანეშ წყარპიჯიშ მანგას — რზენი რე.

ეკვატორიული კლიმატი, ირო ლამე ჰავა. ოშქაშე თუთაშური ტემპერატურა — +24 °C — +28 °C. ნოლექეფი — 2000 მმშე უმოსი წანმოწანაშ გოძვენას.

ქიანაშ ოწყარმალუე რშვილი ძალამ ბრელი დო წყარხვეიანი რე.

ჩანარობა — ლამე ეკვატორული ტყალეფი. ჩანს 150-შე უმოსი ფასდვალირi ჯალეფიშ გვარობა — ზეთიშ დო ქოქოსიშ პალმეფი, ქობალიშ ჯა, რკინაშ ჯა, ოკუმე დო შხვ.

ქიანა ჩხოლარობათ დიდარი დო მიარეფერუამი რე — ხე შხვადოშხვა გვარობაშ ქიეფი, მუნჭყვეფი, ლეოპარდეფი, ანტილოპეფი დო შხვ. მიარეთ ხე გვერეფი, ფურინჯეფი, ჭანდეფი, ბორბოლიაშობურეფი.

ადმინისტრაციული დორთუალა[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

ეკვატორული გვინეაშ პროვინციეფი - ეკვატორული გვინეა ირთუა 2 რეგიონო დო 7 პროვინციათ[2]:

რეგიონეფი[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

  1. კოკამ გვინეა (მალაბო)
  2. კონტინენტური გვინეა (ბატა)

პროვინციეფი[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

ეკვატორული გვინეაშ პროვინციეფი

1-3 პროვინცია ორხველჷ კოკამ გვინეას დო 4-7 კონტინენტურ გვინეას.

  1. ანობონიშ პროვინცია (სან-ანტონიო-დე-პალე)
  2. ოორუე ბიოკოშ პროვინცია (მალაბო)
  3. ობჟათე ბიოკოშ პროვინცია (ლუბა)
  4. ცენტრო-სურიშ პროვინცია (ევინაიონგი)
  5. კე-ნტემიშ პროვინცია (ებებიინი)
  6. ლიტორალიშ პროვინცია (ბატა)
  7. ველე-ნზასიშ პროვინცია (მონგომო)

პროვინციეფ მუშჸურე ირთუნა რეგიონეფო. [3]

მახორობა[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

მახორობაშ მუდანობა — 704 001 ვთშ. (2013 წანაშ კვირკვეშ თუთაშო ფასებათ).

ონოღე ძინა — 2,7 % (ფერტილურობა — 5 ჩჷქჩჷ ართ ოსურშა, ჩჷქჩჷუეფიშ ღურაფა — 79 - 1000-შა).

თელარაშ ოშქაშე მუდანობა — 62 წანა.

იმუნოდეფიციტური ლახარათ დალახება (აივ) — 3,4% (2007 წანაშ ფასებათ).

ნოღაშ მახორობა — 39 %.

ქიანაშ უშხუაში ეთნიკური ბუნეფი რე ფანგი (86%) დო ბუბი (7%), მახორობაშ მორჩილ ნორთი (1%-შე მერკე) — ევროპალეფი (უმენტაშო ესპანარეფი).

ნინეფი — ესპანური (დოხოლაფირო მახორობაშ 2/3 უჩქჷ) დო ფრანგული (მახორობაშ 1/3-შე მერკეს უჩქუ) — ოფიციალურ ნინეფ რე; აკანური ნინეფი — ფანგი დო ბუბი.

რელიგია — ნომინალურო კათოლიკეფი, მარა პრაქტიკას გიმირინუანა აკანურ რწუმეფს.

ჭარუა-კითხირიშ რჩქინა — 93% ქომოლკათას დო 80% ოსურკათას (2000 წანაშ ფასებათ).

ეკონომიკა[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

ორთაშობური რესურსეფი — ნაბთობი, გაზი, ჯა-ტყა, ორქო, ბოქსიტეფი, ალმასეფი, ტანტალი (მეტალი).

ედპ-შ სტრუქტურა (2009 წანას):

  • ოფუტეშ მეურნობა — 2,4 %
  • წარმება — 93,3 %
  • ნინალაშ სფეროეფი — 4,2 %

ოფუტეშ მეურნობას მოჸუნა — ყავა, კაკაო, ორზა, იამსი, კასავა (ტაპიოკა), ბანანეფი, ქოქოსეფი; ამრავლენა ჩხოლარეფს.

წარმება — ნაბთონიშ მოპალაფა (2013 წანას — 14,6 მლნ ტონა[4]) დო გაზი. ეკვატორული გვინეა — თხიერი ორთაშობური გაზიშ მაწარმებელი დო ექსპორტიორი რე. თარი მაჸიდე რე — ააშ.

აკოანჯარაფილი ნძალეფი[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

ერუანული გვარდია — ეკვატორულ გვინეაშ ჯარიშ თარი აკოანჯარაფილი ნძალა რე. თიშ რანწკეფს იკოროცხუ დოხოლაფირო 1,3 ვთშ. ადმ. (1100 ადამიერი — ოსქირონე ჯარი, 100 ადამიერი — ოურდუმე-ოჰეერე ნძალეფი).

ოინტერესე ფაქტეფი[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

  • თიშ უმკუჯინალო, ნამჷ-და გვინეას ეკვატორიული ჯოხონ, ეკვატორი უმოს ობჟათეშე გოჸუნს, ვინდარო ქიანა იდვალუაფუნ.

რესურსეფი ინტერნეტის[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

სქოლიო[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

ვიკიოწკარუეს? რე ხასჷლა თემაშენ: