მალაიზია

ვიკიპედიაშე
მალაიზიაშ ფედერაცია
Malaysia
მალაიზია
მალაიზიაშ
დევიზი: „Bersekutu Bertambah Mutu“
„ნძალა ართობასიე“
ჰიმნი: Negaraku
მალაიზიაშ ორენი
ნანანოღა
(დო უკაბეტაში ნოღა)
კუალა-ლუმპური

3°08′ ოორ. გ. 101°42′ ელ. გ. / 

ოფიციალური ნინა(ეფი) მალაიური
თარობა კონსტიტუციური მონარქია
 -  მაფა აბდულა
 -  პრ.-მინისტრი ანვარ იბრაჰიმი
ფართობი
 -  გვალო 329,847 კმ2 (64-ა)
 -  წყარი (%) 0.3
მახორობა
 -  2008 ფასებათ 27,496,000 (43-ა)
 -   census 24,821,286 
 -  მეჭედალა 83 ად ად/კმ2 (110-ა)
ედპ (ჸუპ) 2007 ფასებათ
 -  გვალო $357.9 მილიარდი (29-ა)
 -  ართ მახორუშე $14,400 (57-ა)
აგი (2007) 0.811 (მაღალი) (36-ა)
ვალუტა რინგიტი (MYR)
ბორჯიშ ორტყაფუ (UTC +8სთ.)
 -  ზარხულიშ (DST) (UTC +8სთ.) (UTC)
ქიანაშ კოდი MYS
Internet TLD .my
ოტელეფონე კოდი +60

მალაიზიასახენწჷფო ობჟათე აზიას; აკმადგინანს ვითოსუმ შტატის დო სუმ ფედერალურ ტერიტორიას, ნამუთ იდვალუაფუ 329 825 კმ²-ს. ნანანოღა - კუალა-ლუმპური. თარობა მაჟია ნოღას, პუტრაჯაიას იდვალუაფუ. მალაიზიაშ მახორობა 28 მილიონიე. ობჟათე ჩინეთიშ ზუღა ქიანას 2 რეგიონო რთჷნს: ჩქონამი მალაიზია დო მალაიზიაშ ბორნეო (კოკიშ მალაიზიაშ დორხველი ნორთი).

მალაიზია უხურგანს ტაილანდის, ინდონეზიას დო ბრუნეის. ქიანა ეკვატორწკჷმა ხოლოსიე დო თექ ტროპიკული კლიმატიე. ქიანას მართუნს გიშაგორილი მონარქი დო თარობას დუდენს პრემიერ-მინისტრი.

1963 წანაშახ მალაიზია, მუჭოთ ქიანა, ვაარსებენდჷ.

გეოგრაფია[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

მალაიზია იდვალუაფუ ეკვატორულ ორტყაფუს. წყარპიჯიშ ღოზი მიშაჭკირილ-გიშაჭკირილიე. მალაკიშ ჩქონიშ უმენტაში ნორთი ლაკადამიე (გვალეფიშ სიმაღალა 1000-2000 მ, უმაღალაში გვალა ტაჰანი, 2190 მ). ობჟათე-ბჟადალი დო ოორუე-ბჟაეიოლი წყარპიჯიშ მანგის დო ობჟათე ნორთის ალუვიური რზენეფიე. რზენეფიე კოკი კალიმანტანიშ მანგო ხოლო, კოკის ხოლო ჭიჭე გვალეფი დო ქჷნდჷრეფიე (სიმაღალა 2000-2400 მ), ოორუე ნორთის ებიჯილიე კინაბალუშ გვალაშ მასივი (4101 მ, გვალაშ უმაღალაში კონკა). სასარგებელო დინოხურიშიშე დიდარიე კალაშ, რკინაშ, ლინჯიშ მადანით, ქუანოშქერით, ნავთობით, ორქოთ, ალუმინით, ბოქსიტით დო შხვათ.

ჰავა[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

ჰავა მალაკიშ ჩქონიშ ობჟათე ნორთის დო კოკი კალიმანტანს ეკვატორულიე, ოორუეს - სუბეკვატორული მუსონური. ოშქაშე თუთეფიშ ტემპერატურეფიე 25-28° C (რზენს). ნოლექეფი წყარპიჯის 2000-2500 მმ წანამოწანას, გვალას მინ აბანს 4000 მმ-შახ. კინაბალუშ მასივიშ კართეფს 5000 მმ-შე მეტი. წყარმალუეფიშ რშვილი შხირიე. წყარმალუეფი ალაზჷმაფათ კუნტა, მარა წყარხვეიანიე. უდიდაში წყარმალუეფიე რაჯანგი, ბარამი, კინაბატანგანი (კ. კალიმანტანი), პაჰანგი (მალაკიშ ჩქონს)

ფლორა დო ფაუნა[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

მალაიზიაშ დიდ ნორთის გოეწერაფილი ლატერიტული ნერჩეფიე, რზენს - ალუვიური. ტერიტორიაშ დოხოლაფირო ¾ იდვალუაფუ იროწვანე ლამე ტროპიკული ტყა, ალაზჷმაფათ სქირე შქაგვალეფიშ ფოქვეფიშ ქსეროფიტული ქვერჩხონიე, წყარპიჯიშ მანგას — მანგროვამი. მალაიზიაშ ჩხოლარეფიშ ომაფე ორხველჷ ინდომალაიშ ზოო-გეოგრაფიულ აკანს. თექ ხე მუნჭყვი, ჰიმალაიშ თუნთი, ჸილო, ნჯილო, ტყარი ხოჯი, ადამიერიშობური მაიმუნეფი, ტაპირი, ნიანგი, პითონი დო შხვა. ქიანას მუდგაზმარენი ერუანული პარკიე.

რესურსეფი ინტერნეტის[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

ლიტერატურა[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]