დინორეშა გინულა

ლიბანი

რსხილეფიშ რედაქტირაფა
ვიკიპედიაშე
ზიტყვას „ლიბანი“ უღჷ შხვა შანულობეფი ხოლო, ქოძირით ლიბანი (მიარეშანულამი).
ლიბანიშ რესპუბლიკა
الجمهورية,اللبنانية
al-Jumhūriyyah al-Lubnāniyyah
ლიბანი
ლიბანიშ
დევიზი: كلنا للوطن للعلى للعلم
ჰიმნი: 
ლიბანიშ ორენი
ნანანოღა
(დო უკაბეტაში ნოღა) 		ბეირუთი

33°54′ ოორ. გ. 35°32′ ელ. გ. / 

ოფიციალური ნინა(ეფი) არაბული
თარობა უნიტარული საპარლამენტო რესპუბლიკა კონფესიონალიზმიშ გიმე[1]
 -  პრეზიდენტი ჟოზეფ აუნი
 -  პრემიერ-მინისტრი ნავაფ სალამი
ფართობი
 -  გვალო 10 452 კმ2 (166-ა)
 -  წყარი (%) 1,6
მახორობა
 -  2024 ფასებათ 5,364,482 (117-ა)
 -  მეჭედალა 513 ად/კმ2 
ედპ (ჸუპ) 2022 ფასებათ
 -  გვალო $78.233 მილიარდი[2] (108-ო)
 -  ართ მახორუშე $11,793 (114-ა)
აგი (2022) 0.723 (მაღალი) (109-ა)
ვალუტა ლიბანური ფუნტი (LBP)
ბორჯიშ ორტყაფუ EET (UTC +2სთ.)
 -  ზარხულიშ (DST) EET (UTC +3სთ.) (UTC)
ქიანაშ კოდი LBN
Internet TLD .lb
ოტელეფონე კოდი +961

ლიბანი,[კომ. 1] ოფიციალურო ლიბანიშ რესპუბლიკა,[კომ. 2] — სახენწჷფო ლევანტიშ რეგიონს, ბჟადალ აზიას. იდვალუაფუ სქირონაშქა ზუღაშ ღანჩოშ დო არაბეთიშ ჩქონიშ აკართაფუს,[3]ოორუეშე დო ბჟაეიოლშე უხურგანს სირია, ობჟათეშე — ისრაელი დო ბჟადალშე ომძღჷ სქირონაშქა ზუღა; კვიპროსი იდვალუაფუ ქიანაშ წყარპიჯიშე კუნტა მეძენას. ლიბანიშ მახორობაშ მუდანობა ხუთი მილიონშე უმოსი, ფართობი — 10 452 კმ2. ბეირუთი — ქიანაშ ნანანოღა დო უკაბტეში ნოღა რე.

ლიბანს ადამიერიშ ხორუეფი ითარიღებუ ჯვ. წ. 5000 წანათ.[4] ჯვ. წ. 200 წანაშე ჯვ. წ. 539 წანაშახ, სქირონაშქა ზუღაშ ღანჩოს მადვალუ ოზუღე ცივილიზაციაშ, ფინიკიაშ ნორთი რდჷ.[5] ჯვ. წ. 64 წანას. რეგიონქ გენშართჷ რომიშ იმპერიაშ აკოდგინალუაშა, უკული — ბიზანტიაშ იმპერიაშა. მაშკვითა ოშწანურაშ უკული, შხვადოშხვა ისლამური სახალიფოშ კონტროლიშ გინე რდჷ, თინეფს შქას: რაშიდუნეფი, ომაიანეფიშ დო აბასიანეფიშ სახალიფოეფი. XI ოშწანურას გიჭყჷ ქირსიანი ჯვაროსანეფიშ სახენწჷფოეფქ, ნამუეფქჷთ აიუბიდეფიშ დო მამლუქეფიშ მენტებეფით ქჷდანთხეს. XV ოშწანურაშ დაჭყაფუს ლიბანქ ოსმალეთიშ იმპერიაშ კონტროლშა გეგნორთჷ. ოსმალეთიშ სულთანი აბდულმეჯიდ I-იშ გამაგალაშ ბორჯის, ტანზიმატიშ რეფორმეფიშ დინახალე, გიჭყჷ პირველი ლიბანური პროტო სახენწჷფოქ — გვალა ლიბანიშ მუტასარიფატი, მუჭოთ მარონიტი ქირსიანეფიშ ორენი.

პირველი მოსოფელიშ ლჷმაშ შედეგო ოსმალეთიშ იმპერიაშ აკოცჷმათ, ლიბანქ გჷნირთუ სირიაშ დო ლიბანიშ სამანდატო ტეროტრიათ, ნამუსჷთ გამაგენდჷ საფრანგეთი, ნამუქჷთ გაჭყჷ კაბეტი ლიბანი. 1943 წანაშო, ლიბანქ ზოხორინალა მიპალჷ დუდიშული საფრანგეთიშე დო გეგმაქიმინჷ კონფესიონალური გამაგალაშ უნიკალური ფორმა, ნამუშ ბორჯისჷთ სახენწჷფოშ თარი რელიგიური ბუნეფქ მიღეს გოთანჯილი პოლიტიკური ხემანჭუაფეფი. ახალი ლიბანური სახენწჷფო ელაზჷმაფათ სტაბილური რდჷ,[6] მარა საბოლათ თე ირფელქ აკოციუ ლიბანიშ ომენოღალე ლჷმაშ (1975–1990) დოჭყაფთ. თაშნეშე ლიბანი ჟირშა რდჷ ოურდუმე ოკუპაციაშ გიმე: 1967 წანაშე 2005 წანაშახ სირიაშით დო 1985 წანაშე 2000 წანაშახ ისრაელიშით. ქიანას ისრაელწკჷმა ანდა კონფლიქტი უღუდჷ, ნამუეფშე მიმალი ლჷმა ისრაელიშ მაანთხა მინოკათუა რე 1978 წანაშე.

ლიბანი რე წუმმაძინე ქიანა, ნამუთ ადამიერიშ გოვითარაფაშ ინდექსის 112-ა აბანს იკენს.[7] იკლასიფიცირებუ, მუჭოთ ოშქაშე მაღალი მიშანველიშ მოღვენი სახენწჷფო.[8] ლიბანიშ ლიკვიდურობაშ კრიზისიქ ართამერუანული კორუფციაქ დო თიჯგურა კატასტროფეფქ, ნამუეფჷთ რდჷ 2020 წანას ბეირუთისჷნ, დაჩქარჷ ლიბანური ვალუტაშ გაფარჩაკება დო გეგმიჭანჷ პოლიტიკური ვასტაბილურალა, რესურსეფიშ უბაღერობა, უმუშერობაშ დო სიდაღარაშ მაღალი დონე. მოსოფელიშ ბანკიქ ლიბანიშ ეკონომიკური კრიზისი გოთანჯჷ, მუჭოთ მოსოფელს XIX ოშწანურაშე არძაშე უსერიოზულაში.[9][10] ქიანაშ მორჩილი ზჷმაშ უმკუჯინალო,[11]ლიბანური კულტურა ჩინებული რე მუჭო არაბული ოქიანუს, თეშ ედომუშამი მოსოფელს, უპირველაშე კაბეტი დო გაულამი ლიბანური დიასპორაშ ჭყოლოფუათ.[12] ლიბანი რე გოეროშ დო არაბული ლიგაშ ართ-ართი დჷმარსხუაფალი სახენწჷფო,[13] თაშნეშე რე გეჸვენჯი ერეფოშქაშე ორგანიზაციეფიშ მაკათური: უგინობირაფუობაშ ყარაფი, ისლამური წოროხანდაშ ორგანიზაცია, ფრანკოფონია დო ბუნა 77.

რესურსეფი ინტერნეტის

[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
ვიკიოწკარუეს? რე ხასჷლა თემაშენ:

კომენტარეფი

[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
  1. ↑ Listeni/ˈlɛbənɒn, -nən/ LEB-ən-on, -⁠ən; არაბ. لُبْنَان‎‎, apc-LB.
  2. ↑ არაბ. الجمهورية اللبنانية‎‎.

სქოლიო

[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
  1. ↑ The Lebanese Constitution. Presidency of Lebanon. კითხირიშ თარიღი: 20 August 2011.
  2. ↑ World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (Lebanon). ერეფოშქაშე სავალუტო ფონდი (10 October 2023). კითხირიშ თარიღი: 15 October 2023.
  3. ↑ McGowen, Afaf Sabeh (1989). "Historical Setting", Lebanon: A Country Study, 3rd, Area Handbook Series, Washington, D.C.: The Division. OCLC 18907889. 
  4. ↑ (2006) Cities of the Middle East and North Africa. ABC-CLIO, ხს. 104. ISBN 978-1-57607-919-5. „Archaeological excavations at Byblos indicate that the site has been continually inhabited since at least 5000 B.C.“ 
  5. ↑ All at sea: The maritime lives of the ancient Phoenicians (en). კითხირიშ თარიღი: 27 October 2023.
  6. ↑ Background Note: Lebanon. U.S. Department of State (22 March 2010). კითხირიშ თარიღი: 4 October 2010.
  7. ↑ Lebanon- Human development report 2021/2022. კითხირიშ თარიღი: 11 September 2022.
  8. ↑ World Economic Situation and Prospects (WESP) Statistical Annex: Country Classification. კითხირიშ თარიღი: 28 September 2020.
  9. ↑ Lebanon: Why the country is in crisis. British Broadcasting Corporation (2020). კითხირიშ თარიღი: 10 October 2021.
  10. ↑ Lebanon – World bank (June 2021). კითხირიშ თარიღი: 6 August 2022.
  11. ↑ “Lebanon country profile“, BBC News, 24 August 2011. კითხირიშ თარიღი: 21 June 2018. 
  12. ↑ Abdelhady, Dalia. The Lebanese Diaspora: The Arab Immigrant Experience in Montreal, New York, and Paris. NYU Press, 2011, page 130
  13. ↑ Arab League. კითხირიშ თარიღი: 19 April 2023.


wikistub ათე სტატია მერკე რე.
თქვა შეგილებუნა ქიმეხვარათ ვიკიპედიას დო გაგშათინათ დო გახვეიანათინ.
გორილი რე "https://xmf.wikipedia.org/w/index.php?title=ლიბანი&oldid=239177"-შე